본문 바로가기

라틴어/Oxford Latin Course

Chapter 28: Horatius rusticus fit

비인칭 동사

3인칭 단수로만 사용 (pluit / ningit (눈이 내리다) / toant (천둥치다) / necesse est (필연적이다) / fas est (옳다; 신이 허락한 것이다)

 

실질적 주어는 3격이나 4격으로 쓴다,

1. 4격으로 쓴 경우 (홀로, 또는 부정법과 함께)

(me) oportet : 내가 해야 한다

(me) pudet : 내가 부끄러워 한다

(me) iuuat : (비인칭으로 쓴 경우) 나는 즐겁다(또는 ~하고 싶다)

(me) taedet + 2: 나는 2격을 싫증낸다

 

2. 3격으로 쓴 경우 (보통 부정법과 함께)

(mihi) licet : 나는 ~해도 된다

(mihi) placet : 나는 ~을 결심한다

 

수동태에서 비인칭 동사 - 라틴어에서는 수동태가 자동사 기능을 할 수 있다.

Antonio nuntiatum est. : 안토니우스에게 알려졌다.

ferociter pugnatum est. : 격렬하게 싸움이 벌어졌다.

 

meridie ad montem uentum est. : 정오에 산에 도착했다.

undique concurritur. : [사람들이] 사방으로 달려갔다(사방으로 달려졌다).

 

동사가 목적어로 3격을 취하는 경우

captiuis parcitur. : 포로들이 아껴졌다.

mihi persuasum est. : 내가 확신한다(내가 설득되었다).

 

 

주절에서의 접속법 용법

명령(청유, jussive)

수사적 (deliberative) 의문문 - 확신 X

quid faciamus? : 우리가 무엇을 해야 하나?

utrum hic maneam an domum redeam? : 여기에 머물러야 하나 아니면 집으로 돌아가야 하나?

희구 - 현재 접속법(미래에 대한 희구; 실현 가능) / 미완료 접속법(현재에 대한 희구; 실현 불가능) / 과거완료 접속법(과거에 대한 희구; 실현 불가능)

(utinam) diu uiuas semperque ualeas.

네가 오랫동안 살고 항상 건강하길. (미래에 대한 희구; 실현 가능)

(utinam) pater meus adesset.

나의 아버지가 여기 계셨으면. (현재에 대한 희구; 실현 불가능, 가능성X)

(utinam) ne pater meus Romam abiisset.

나의 아버지가 로마로 떠나지 않으셨었다면. (과거에 대한 희구; 실현 불가능, 이미 떠나심)

부정은 ne로 한다!

가능 (그러나 좀 낮은 가능성) - future less vivid에서 주절만 떼서 쓰는 형태로 보면 된다.

uelim hoc facere.

→ 내가 이걸 할 수 있으면 좋겠다. (가능성이 있으나 좀 낮음)

non ausim pugnare.

부정은 non으로!

→ 내가 감히 싸우지 않을 수 있었어.

 

 

Chapter 28.

Horatius rusticus fit

호라티우스는 시골 사람이 된다

 

<Impersonal Verbs>

pluit.

비가 온다.

me oportet hoc facere.

난 이것을 해야 한다.

ferociter pugnatum est.

격렬하게 싸움이 벌어졌다.

 

<Subjunctive in Main Clauses>

celeriter domum redeamus. (jussive)

빨리 집으로 돌아가자.

quid faciamus? (deliberative)

우리는 무엇을 해야 하지?

uelim domum celeriter redire. (potential)

나는 집으로 빨리 돌아갈 수 있을 거야.

 

 

(a) Horatius rusticus fit

호라티우스는 시골 사람이 된다

 

Horatius, sorte contentus, uitam modestam agebat.

호라티우스는 운명에 만족해서 적당한 삶을 살고 있었다.

uiris diuitibus potentibusque, quibus iam amicus erat, non inuidebat.

그는 그와 이미 친구였던 부유하고 힘 센 이들을 부러워하지 않았다.

inuideo(-ere, inuisi, inuisum) : v. envy (+ dat.)

numquam sibi dicebat: "utinam genere nobili natus essem! utinam senator essem!"

그는 자신에게 결코 다음과 같이 말하지 않았다. “내가 귀족 계층에서 태어났었다면! 내가 원로원 의원이면 좋겠구나!”

genus, generis : n. sort, kind, race

“natus essem”은 과거완료(과거에 대한 희구), “senator essem”은 미완료(현재에 대한 희구)

nobiles enim semper negotiis obstricti erant; ipse otio fruebatur; curis solutus, solus incedebat quocumque ire uolebat.

왜냐하면 귀족들은 항상 일을 의무적으로 해야 했기 때문이다. 하지만 그 자신은 여가를 즐기고 있었다. 그는 근심에서 해방된 채로 혼자서 그가 가고 싶은 곳이면 어디든 가곤 했다.

obstrictus(-a, -um) : a. obliged

fruor(frui, fructus sum) : v. enjoy, engage (+ abl.)

incedo(-ere, incessi, incessum) : v. advance

nonnumquam ad tabernas ibat; uespere Circum pererrabat forumque; adsistebat diuinis quae futura praedicebant.

가끔씩은 주점에 갔다. 또 저녁에는 경기장과 광장을 거닐곤 했다. 어느 때는 예언자들을 찾아가곤 했다(예언가 옆에 서있곤 했다).

nonnumquam : ad. sometimes 가끔

adsisto(-ere, adstiti) : v. stand by (+ dat.) 지지하다, 대기하다

inde domum se referebat ad cenam modestam.

적당한 저녁 식사를 하기 위해 그곳에서 집으로 되돌아갔다.

deinde dormitum ibat, non ueritus ne mane surgere deberet.

그러고 나서는 일찍 일어날 걱정을 하지 않은 채 자러 갔다.

'dormitum'은 완료수동분사 중성 4격이다. ‘~하러라는 의미로 쓰였다.

postero die in lecto iacebat ad quartam horam; cum surrexisset, aliquid aut legebat aut scribebat.

다음날 그는 네 번째 시간까지 침대에 누워 있었다. 일어나서 무언가를 읽고 쓰곤 했다.

"haec est uita" inquit "hominum misera ambitione solutorum."

그가 말했다. “이것이 불쌍한 야망에서 벗어난 인간의 삶이다.”

 

sed quamquam contentus erat, saepe eum uexabant fumus et opes strepitusque Romae.

하지만 그가 만족했음에도 불구하고, 종종 로마의 연기와 재물 그리고 소음이 그를 괴롭히곤 했다.

vexo(-are, vexavi, vexatum) : v. vex 성가시게 하다

strepidus, -us : m. noise

saepe sibi dicebat "utinam in ruris tranquillitate habitarem! sic carmina facilius componere possim."

이따금씩 그는 자신에게 말했다. “시골의 고요함 속에서 살고 싶구나! 그래서 더 쉽게 시를 쓸 수 있으면 좋겠다.”

sic에는 thus의 뜻도 있다. (like that을 의미하기도 함)

nonnumquam cum uer adesset, amicis uocatis "age" inquit "urbis me taedet. in agros festinemus ut ueris amoenitate fruamur."

봄이 왔고, 그는 때때로 친구들을 불러 말했다. “저기, 난 도시 생활이 싫증난다네. 봄의 아름다움을 즐기기 위해 들판으로 서둘러 가세나.”

 

alias "calore aestatis dispereo," inquit, "uelim ex urbe effugere rurisque tranquillitate frui. in colles festinemus."

또 어떤 경우에는 말했다. “난 여름의 열기 때문에 죽겠어. 도시 밖으로 탈출해서 시골의 고요함을 즐기고 싶군. 언덕으로 서둘러 가세.”

alias : ad. at other times

aestas, aestatis : f. summer

calor, caloris : m. heat

dispereo(-ire, disperii) : v. perish

 

paucis post mensibus Horatius a Maecenate arcessitus est.

몇 달 뒤 호라티우스는 마이케나스에게 호출되었다.

cum aduenisset, in tablinum ductus est.

그가 도착한 후, 서재로 안내를 받았다.

Maecenas solus erat.

마이케나스는 혼자였다.

surrexit Horatioque arrisit.

그는 일어나서 호라티우스를 향해 웃었다.

"Horati," inquit, "te arcessiui quod donum quoddam tibi offerre mihi placet. iam poeta insignis es. tibi opus est otio, ut carmina componere possis fumo strepituque Romae remotus. te oportet ruri habitare. paruum fundum igitur mihi placet tibi donare. triginta milia passuum urbe abest, in collibus Sabinis situs. si cras reueneris prima hora, eo simul ibimus ut fundum inspiciamus."

그가 말했다. “호라티우스, 당신에게 어떤 선물을 주기로 결심해서 불렀습니다. 이미 당신은 뛰어난 시인입니다. 당신은 로마의 연기와 소음에서 벗어나 시를 쓸 수 있기 위해 여유가 필요합니다. 시골에서 살아야 해요. 그래서 전 당신에게 작은 농장을 주기로 결심했습니다. 도시로부터 30마일 떨어진 곳이고 사비노스 언덕에 위치해 있지요. 만약 당신이 내일 첫 번째 시각에 다시 돌아온다면, 우리는 그 농장을 보기 위해 그곳으로 함께 갈 수 있습니다.”

insignis, -e : a. outstanding, distinguished

opus est mihi + abl. : I have need of ~을 필요로 하다

removeo(-ere, removi, remotum) : v. remove, take away

rus, ruris : n. country, estate

ruri : in the country

simul : ad. together; at the same time

 

postridie Horatius Maecenasque prima hora profecti sunt.

다음날 호라티우스와 마이케나스는 첫 번째 시각에 출발했다.

in colles Sabinos ingressi, tandem uallem Digentiae inierunt et, si festinauissent, ante noctem ad fundum aduenissent.

그들은 사비노스 언덕에 들어간 후에, 마침내 디겐티아의 계곡으로 진입했다. 만약 그들이 서둘렀더라면, 밤이 되기 전에 농장에 도착했었을 것이다.

vallis, vallis : f. valley

sed lente equitabant, amoenitate ruris gauisi.

하지만 그들은 시골의 정취에 즐거워하며 느리게 말을 타고 가고 있었다.

equito(-are) : ride on hourseback

nox iam aderat cum ad fundum aduenerunt.

농장에 도착했을 때는 이미 밤이었다.

 

Horatius attonitus erat; nam non fundus paruus erat, ut dixerat Maecenas, sed rus modicum.

호라티우스는 놀랐다. 왜냐하면 농장은 마이케나스가 말했던 것처럼 작지 않고 적당한 부지였기 때문이다.

in latere collis uilla sita erat, satis ampla; octo serui aderant qui Horatium curaturi erant agrosque culturi.

별장은 언덕의 측면에 위치해 있었고, 충분히 넓었다. 호라티우스를 돌보고 밭을 경작할 여덟 명의 시중들이 있었다.

amplus(-a, -um) : a. large

여기서 satis는 명사가 아니라 부사로 쓰였다. 따라서 ampla를 수식한다.

tecto uicinus erat fons aquae iugis.

끊임없는 물의 샘이 집 근처에 있었다.

iugis, -e : a. continual

uicinus3격을 받는다.

locus amoenus erat, prospectus pulcherrimus.

장소는 즐거움을 주었고, 경관은 매우 아름다웠다.

amoenus(-a, -um) : a. pleasant, lovely

prospectus, -us : m. view

postridie Maecenas Horatium circum omnem fundum duxit, gauisus quod ille adeo delectabatur.

다음날 마이케나스는 호라티우스가 그렇게도 좋아했기 때문에 즐거워하며 그를 농장 주변의 모든 장소로 데려갔다.

 

denique "Horati," inquit, "si otiosus essem, hic manerem tecum. sed non mihi licet hic manere. tot negotiis occupatus sum ut Romam mihi redeundum sit. sed tibi licet hic manere, si uis."

마지막으로 그가 말했다. “호라티우스, 만약 제가 여유가 있다면 여기에 당신과 함께 머물 것입니다. 하지만 전 이곳에 머물 수가 없군요. 로마로 다시 되돌아가야 할 만큼 일 때문에 몹시 바쁘답니다. 하지만 당신은 여기에 머물 수 있습니다. 당신이 원하기만 한다면요.”

Horatius adeo delectabatur ut uix fari posset.

호라티우스는 거의 아무 것도 말할 수 없을 정도로 매우 기뻤다.

"amice carissime," inquit "numquam possim tibi gratias dignas reddere. me taedet strepitus urbis. mihi dedisti id quod maxime optaui."

그가 말했다. “가장 친애하는 친구여, 저는 결코 이것에 합당한 감사를 당신에게 표할 수 없을 것 같습니다. 당신은 저에게 제가 가장 많이 바랐던 것을 주었습니다.”

여기서 접속법으로 쓰인 possimpotential의 의미이다.

opto(-are) : wish for, pray for

 

 

(b) fons Bandusiae

반두시아의 샘

 

cum Maecenas discessisset, Horatius omnia iterum inspicere uoluit; uilicum uocauit et "si otiosus es," inquit, "uelim fundum tecum inspicere."

마이케나스가 떠난 후, 호라티우스는 다시 모든 것들을 살펴보고 싶었다. 그는 관리인을 부르곤 다음과 같이 말했다. “만약 당신이 여유가 있다면 함께 농장을 살펴보고 싶습니다.”

ille eum duxit primum ad uinetum, deinde ad oliuetum; denique, cum seruos aliquamdiu spectauissent segetes metentes, collem ascenderunt ad fontem.

관리인은 우선 그를 포도원으로 데리고 갔다. 그 다음에는 올리브나무 숲으로 데려 갔다. 마지막으로 한동안 시중들이 곡물을 거두는 것을 보고 나서 샘으로 향하는 언덕을 올라갔다.

aliquamdiu : for some time 한동안

meto(-ere, messui, messum) : v. reap 거둬들이다

gelida aqua, splendidior uitro, e cauis saxis desiliebat in lacunam, unde riuus leni murmure in uallem fluebat.

유리보다 빛나는 차가운 물이 빈 바위에서 웅덩이로 뛰어 내리고 있었다. 웅덩이에서는 개울이 부드럽게 중얼거리면서 골짜기로 흘렀다.

gelidus(-a, -um) : a. cold

vitrum, -i : n. glass

desilio(-ere, desilui, desultum) : v. jump down

cauus(-a, -um) : a. hollow

riuus, -i : m. stream 개울

lacuna, -ae : f. pool

lenis, -e : a. soft

super fontem erat ilex alta, quae umbram praebebat gratam et hominibus et pecoribus.

샘 너머에는 높은 털 가시나무가 있었고, 고마운 그림자를 사람들과 가축 떼에게 제공하고 있었다.

umbra, -ae : f. shadow

pecus, pecoris : n. flock, herd

hoc loco Horatius ualde delectatus est.

이 장소 덕에 호라티우스는 매우 기뻤다.

"hoc loco" 이유5격으로 번역하면 될 것 같다.

ad uilicum uersus, "quam amoenus" inquit "est hic locus! quod nomen est huic fonti?"

그는 관리인에게 돌아서서 말했다. “이 장소는 얼마나 사랑스러운가요! 이 샘의 이름이 무엇인가요?”

quam + a. 감탄문

ille "nomen fonti est Bandusia" inquit; "placetne tibi?"

그는 말했다. “샘의 이름은 반두시아입니다. 샘이 좋으신가요?”

Horatius "ualde mihi placet. ego hic manebo paulisper. tibi licet ad labores tuos redire."

호라티우스가 말했다. “매우 좋습니다. 전 잠시 동안 여기에서 머물고 싶습니다. 돌아가서 일 보셔도 될 것 같군요.”

 

Horatius in ripa sedet; aquam spectat in lacunam desilientem caprosque in umbra ilicis iacentes, dum haedi in gramine ludunt.

호라티우스는 강둑에 앉아 있다. 그는 웅덩이로 뛰어 내리는 물과 아기 염소가 풀 속에서 놀고 있는 동안 털가시나무의 그림자 속에서 누워 있는 숫염소를 보고 있다.

ripa, -ae : f. 강둑

gramen, graminis : n. grass

amoenitate huius loci commotus, hoc carmen composuit:

이 장소의 아름다움에 감화되어 그는 이 시를 썼다.

 

Horace, Odes 3.13